Whitworth diş tablosu nedir ve nasıl kullanılır?

Sir Joseph Whitworth tarafından 1841'de standartlaştırılan vida diş sisteminin temel referans kaynağı olan Whitworth diş tablosu, 55 derecelik açısı ve yuvarlak profiliyle endüstriyel bağlantı elemanlarında tarihsel bir öneme sahiptir. Özellikle buhar makineleri ve dönemin mühendislik yapılarında kullanılan bu sistem, mekanik uyumluluk ve bakım çalışmaları için günümüzde hâlâ rehberlik etmektedir.

28 Ekim 2025

Whitworth Diş Tablosu Nedir?


Whitworth diş tablosu, İngiliz mühendis Sir Joseph Whitworth tarafından 1841 yılında geliştirilen ve Whitworth diş standardını (genellikle "BSW" olarak kısaltılır) temsil eden bir referans tablosudur. Bu sistem, dünyanın ilk standart vida diş profili olarak kabul edilir ve özellikle İngiltere'de ve bazı eski İngiliz sömürgelerinde yaygın olarak kullanılmıştır. Whitworth dişleri, 55 derecelik bir diş açısına ve yuvarlak köşelere sahiptir, bu da onu diğer diş sistemlerinden (örneğin, metrik veya UNC dişleri) ayırır. Tablo, diş boyutları, hatve (dişler arası mesafe), çap bilgileri ve delik çapları gibi kritik ölçüleri içerir.

Whitworth Diş Tablosu Nasıl Kullanılır?


Whitworth diş tablosu, vida veya somunların boyutlarını belirlemek, uygun aletleri seçmek veya üretim süreçlerini yönlendirmek için kullanılır. İşte adım adım kullanım kılavuzu:

  • Diş Tanımlama: Öncelikle, elinizdeki dişin Whitworth standardına ait olup olmadığını doğrulayın. Whitworth dişleri genellikle "W" veya "BSW" ile işaretlenir (örneğin, "1/2 W" veya "BSW 1/4"). Diş açısı 55 derece olduğundan, bir diş açı ölçer kullanarak bunu kontrol edebilirsiniz.
  • Tablo Okuma: Tabloda, dişin nominal çapına (örneğin, 1/4 inç, 1/2 inç) göre sütunlar bulunur. Her bir diş boyutu için şu bilgileri bulabilirsiniz:
    • Hatve (Pitch): Dişler arasındaki mesafe, genellikle inç başına diş sayısı (TPI) olarak verilir. Örneğin, 1/4 inç BSW dişi için 20 TPI'dir.
    • Çap Bilgileri: Dişin dış çapı, ortalama çapı ve iç çapı gibi ölçüler.
    • Delik Çapı: Bir vida için delik açarken kullanılacak uygun matkap boyutu.
  • Uygulama Örnekleri:
    • Bir vida seçerken: Tablodan nominal çapı ve TPI'yi kullanarak doğru anahtar veya kıskaç boyutunu belirleyin. Örneğin, 3/8 inç BSW dişi için 16 TPI ve uygun anahtar boyutu tabloda listelenir.
    • Delik açarken: Tabloda belirtilen delik çapını kullanarak, vida için uygun deliği delinebilir. Örneğin, 1/2 inç BSW dişi için genellikle belirli bir matkap boyutu önerilir.
  • Ölçüm ve Kontrol: Bir kumpas veya diş kalıbı kullanarak diş ölçülerinizi tablodaki değerlerle karşılaştırın. Hatalı ölçümler, sıkışma veya sızıntı gibi sorunlara yol açabilir.
  • Bakım ve Onarım: Eski makinelerde veya boru bağlantılarında Whitworth dişleri sık kullanıldığından, tablo onarım süreçlerinde rehberlik sağlar. Örneğin, bir somun değiştirirken, tablodan uygun yedek parçayı seçebilirsiniz.

Önemli Notlar:


  • Whitworth dişleri, modern metrik veya UNC dişlerinden farklıdır; karıştırmamak için dikkatli olun.
  • Tablo, standart boyutları içerir, ancak özel uygulamalar için varyasyonlar olabilir.
  • Günümüzde Whitworth dişleri daha az yaygın olsa da, tarihi ekipmanlarda hala kullanıldığından, tablo mühendisler ve tamirciler için değerli bir kaynaktır.

Bu adımları izleyerek, Whitworth diş tablosunu etkili bir şekilde kullanarak vida ve bağlantı elemanları ile ilgili işlemleri güvenle gerçekleştirebilirsiniz.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Diş Tedavisi Nasıl Yapılır?
Diş Tedavisi Nasıl Yapılır?
Yirmilik Diş Ameliyatı
Yirmilik Diş Ameliyatı
Popüler İçerikler
Porselen Diş Özellikleri
Porselen Diş Özellikleri
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Diş Kanaması Neden Olur?
Diş Kanaması Neden Olur?
Diş Eti Çekilmesi Neden Olur?
Diş Eti Çekilmesi Neden Olur?
Diş Fırçası Nasıl Kullanılır?
Diş Fırçası Nasıl Kullanılır?
Diş Çekimi Sonrası
Diş Çekimi Sonrası
Diş Çürüğü Nasıl Geçer?
Diş Çürüğü Nasıl Geçer?
Diş Beyazlatma Fiyatları
Diş Beyazlatma Fiyatları
Gömülü Diş Ameliyatı
Gömülü Diş Ameliyatı
Bebeklerde Diş Çıkarma Sırası
Bebeklerde Diş Çıkarma Sırası
Diş Kaplamanın Faydaları Nelerdir?
Diş Kaplamanın Faydaları Nelerdir?
Diş Çıkarma Sırası ve Şekilleri
Diş Çıkarma Sırası ve Şekilleri
Diş Eti İltihabı Belirtileri ve Tedavisi
Diş Eti İltihabı Belirtileri ve Tedavisi
Diş Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi
Diş Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi
Diş Eti Kanaması Belirtileri ve Tedavisi
Diş Eti Kanaması Belirtileri ve Tedavisi
Diş Bakımı Nasıl Yapılır?
Diş Bakımı Nasıl Yapılır?
Yirmilik Diş Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
Yirmilik Diş Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
Diş Temizleme Yöntemleri
Diş Temizleme Yöntemleri
Diş Teli Nedir? ve Nasıl Uygulanır
Diş Teli Nedir? ve Nasıl Uygulanır
Evde Diş Beyazlatma
Evde Diş Beyazlatma
Diş Beyazlatıcı Özellikleri
Diş Beyazlatıcı Özellikleri
Diş Nedir? Diş Türleri ve Özellikleri
Diş Nedir? Diş Türleri ve Özellikleri
Diş Filmi Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
Diş Filmi Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
implant tedavisi ve implant yöntemi
implant tedavisi ve implant yöntemi
Lamine Diş Özellikleri
Lamine Diş Özellikleri