Diş eti çürümesi hangi faktörlerden kaynaklanır?

Diş eti çürümesi, halk arasında yaygın olarak kullanılan bir terim olsa da aslında diş eti dokusunun kendisi çürümez. Bu ifade genellikle diş eti hastalıkları (periodontal hastalıklar) veya diş eti çekilmesi sonucu açığa çıkan diş kök yüzeylerinde oluşan çürükleri tanımlamak için kullanılır. Diş eti sağlığının bozulmasına ve ilişkili çürük oluşumuna yol açan başlıca faktörler şunlardır:

• Yetersiz Ağız Hijyeni: Düzenli ve etkili fırçalama, diş ipi kullanımının olmaması, plak ve tartar birikimine neden olur. Plak, bakterilerden oluşan yapışkan bir tabakadır ve diş etlerini tahriş ederek iltihaplanmaya (gingivitis) yol açar. Zamanla bu durum, diş eti çekilmesine ve dişleri destekleyen kemik dokusunun zarar görmesine neden olabilir.
• Diş Eti Çekilmesi: Yaşlanma, yanlış ve sert fırçalama, genetik yatkınlık veya periodontal hastalıklar sonucu diş etleri çekilir. Bu çekilme, mine ile kaplı olmayan ve daha yumuşak olan diş kök yüzeylerini açığa çıkarır. Kök yüzeyleri, mineye göre aside ve çürümeye karşı daha dirençsizdir, bu da "diş eti çürüğü" olarak adlandırılan kök çürüklerinin oluşumuna zemin hazırlar.
• Sigara ve Tütün Kullanımı: Tütün ürünleri, diş etlerinin kan dolaşımını bozarak, dokuların beslenmesini ve iyileşme kapasitesini ciddi şekilde azaltır. Bu durum, diş eti hastalıklarına yakalanma riskini büyük ölçüde artırır.
• Genetik Faktörler: Bazı bireyler, genetik olarak diş eti hastalıklarına daha yatkın olabilir. Ailede periodontal hastalık öyküsü varsa, kişinin riski daha yüksektir.
• Hormonal Değişiklikler: Hamilelik, ergenlik, menopoz ve menstrüal döngü sırasında yaşanan hormonal dalgalanmalar, diş etlerini daha hassas hale getirir ve iltihaplanmaya karşı daha savunmasız kılar.
• Bazı Sistemik Hastalıklar: Diyabet (şeker hastalığı), diş eti enfeksiyonlarına karşı vücut direncini düşürür. Ayrıca romatoid artrit, kalp-damar hastalıkları gibi bazı rahatsızlıklar da diş eti sağlığını olumsuz etkileyebilir.
• İlaç Kullanımı: Doğum kontrol hapları, antidepresanlar, bazı kalp ilaçları gibi bazı ilaçlar ağız kuruluğuna sebep olabilir. Tükürük, ağzı temizleyen ve asitleri nötralize eden doğal bir savunma mekanizmasıdır. Azalması, çürük ve diş eti problemleri riskini artırır.
• Yetersiz ve Dengesiz Beslenme: Özellikle C vitamini eksikliği (skorbüt), diş eti sağlığının bozulmasında doğrudan etkilidir. Aşırı şekerli ve karbonhidratlı gıdaların tüketimi de çürük yapıcı bakterilerin beslenmesine olanak tanır.
• Stres: Uzun süreli stres, vücudun enfeksiyonlarla savaşma yeteneğini zayıflatır, bu da diş eti hastalıklarının tedavisini zorlaştırabilir ve iyileşmeyi geciktirebilir.
• Diş Sıkmak veya Gıcırdatmak (Bruksizm): Bu alışkanlık, dişlere ve diş etlerine aşırı baskı uygulayarak, diş etlerinin çekilmesine ve dişlerin sallanmasına neden olabilir.